W świecie biznesu często mówi się o strategiach, narzędziach i technologiach, które prowadzą do sukcesu. Jednak prawdziwa bariera często nie leży na zewnątrz – lecz w naszym wnętrzu. Wiele kobiet (i mężczyzn) z sektora MŚP, mimo ogromnych kompetencji, doświadczenia i potencjału, nie osiąga swoich celów z powodu głęboko zakorzenionych przekonań i mentalnych blokad. To one – niewidzialne, lecz potężne – kształtują nasze decyzje, reakcje i ostatecznie kierunek, w jakim zmierza nasze życie zawodowe.
Przekonania i paradygmaty – czym są i skąd się biorą?
Przekonania to subiektywne sądy na temat siebie, świata i innych ludzi, które uznajemy za prawdziwe – często bez ich weryfikowania. Paradygmaty zaś to bardziej złożone systemy przekonań, które tworzą naszą „mapę rzeczywistości”. Kształtują się one najczęściej w dzieciństwie, pod wpływem środowiska rodzinnego, kultury, edukacji czy doświadczeń życiowych.
Przykłady przekonań blokujących sukces:
- „Nie zasługuję na sukces.”
- „Bogaci ludzie to nieuczciwi ludzie.”
- „Muszę pracować ciężko, żeby coś osiągnąć.”
- „Nie mogę prosić o więcej pieniędzy, bo to będzie chciwość.”
- „Nie wypada się chwalić – to pycha.”
Te wewnętrzne przekazy stają się jak oprogramowanie, które steruje naszym zachowaniem – często w sposób nieuświadomiony. Blokują inicjatywę, sabotują odwagę do działania, wywołują poczucie winy, wstydu lub nieadekwatności. Nawet najbardziej genialny plan biznesowy może nie dojść do skutku, jeśli jego autorka będzie podświadomie przekonana, że nie zasługuje na sukces lub że zarabianie dużych pieniędzy jest czymś złym.
Jakie są najczęstsze blokady mentalne w biznesie?
- Strach przed oceną i krytyką – obawa, że inni nas odrzucą, skrytykują lub wyśmieją.
- Syndrom oszustki (impostor syndrome) – przekonanie, że sukcesy zawdzięczamy szczęściu, a nie umiejętnościom.
- Perfekcjonizm – przekonanie, że wszystko musi być idealne, zanim zostanie pokazane światu.
- Lęk przed porażką – lub przed sukcesem – paradoksalnie, czasem boimy się tego, co przyniesie sukces, np. większej odpowiedzialności.
- Przywiązanie do starej tożsamości – np. „jestem tylko księgową”, „nigdy nie byłam liderką”, „mam za małe doświadczenie”.
Jak przepracować ograniczające przekonania?
1. Uświadomienie – pierwszy krok do zmiany
Nie da się zmienić czegoś, czego nie jesteśmy świadomi. Dlatego warto rozpocząć od autorefleksji:
- Jakie myśli najczęściej towarzyszą mi w momentach decyzji?
- Co mówię do siebie, kiedy mam podjąć ryzyko?
- Czy są w mojej głowie zdania, które brzmią jak „głos z przeszłości”?
2. Zidentyfikowanie źródła
Warto zadać sobie pytanie: „Kto mi to powiedział?” – czy przekonanie pochodzi od rodziców, nauczycieli, kultury, religii? Uświadomienie sobie, że to nie nasza prawda, lecz zaszczepiony schemat, może pomóc w jego odrzuceniu.
3. Konfrontacja i racjonalizacja
Czy dane przekonanie jest prawdziwe? Czy mam na to dowody? Czy inni ludzie osiągnęli sukces, myśląc inaczej? To moment na świadome zakwestionowanie „automatycznych myśli” i szukanie bardziej wspierających narracji.
4. Wprowadzenie nowego przekonania
Zamiast: „Nie zasługuję na sukces” – można przyjąć: „Zasługuję na sukces tak samo, jak inni. Pracuję na niego uczciwie i z pasją.” Powtarzanie wspierających przekonań (tzw. afirmacji) może przekształcić sposób, w jaki mózg przetwarza informacje. Warto je również wizualizować i odczuwać emocjonalnie.
5. Praca z coachem, mentorem lub terapeutą
Czasami samodzielna praca nie wystarcza. Warto wtedy skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pomogą nam zidentyfikować wzorce i stworzyć strategię ich transformacji.
Dlaczego warto uwolnić się od blokujących przekonań?
Świadome przepracowanie wewnętrznych blokad przynosi ogromną wolność – emocjonalną i biznesową. Kobiety, które zaczynają ufać sobie, podejmują śmielsze decyzje, budują bardziej autentyczne marki, przyciągają lepszych klientów i nie boją się mówić o swojej wartości. Biznes przestaje być ucieczką lub próbą udowadniania czegoś – staje się ekspresją osobistej misji i wartości.
Podsumowanie
Każdy z nas nosi w sobie przekonania, które w mniejszym lub większym stopniu wpływają na nasze działania. Kluczową rolę odgrywa jednak świadomość oraz gotowość do pracy nad sobą. Transformacja przekonań nie następuje z dnia na dzień, ale każdy krok w kierunku większej wolności wewnętrznej to krok w stronę bardziej spełnionego i autentycznego życia – również w biznesie.
Ilona Adamska
