Monika Madej, ekspertka w dziedzinie biofeedbacku, treningu oddechowego oraz technik mindfulness, łączy swoją wiedzę i pasję do rozwoju osobistego, aby wspierać osoby w osiąganiu równowagi emocjonalnej i psychofizycznej. Jako założycielka Centrum Biofeedback Endless Mind, w którym pomaga zarówno dzieciom, jak i dorosłym, Monika pokazuje, że dążenie do harmonii ciała i umysłu jest możliwe. W naszej rozmowie opowiada, jak zrodziła się jej pasja do pracy z neurofizjologią i oddechem, oraz jakie techniki wykorzystuje, by pomóc innym w radzeniu sobie ze stresem i poprawie koncentracji.
Jesteś ekspertką w dziedzinie biofeedbacku, treningu oddechu oraz metod samoregulacji emocjonalnej. Jak zrodziła się Twoja pasja do tych dziedzin i co skłoniło Cię do założenia Centrum Biofeedback Endless Mind?
Jestem pasjonatką rozwoju osobistego, naturalnych metod poprawiających zdrowie fizyczne a tym samym emocjonalne. Realizuję moją misję i związane z tym cele, zarówno w życiu osobistym jak i właśnie zawodowym. Wiele lat temu, będąc na studiach rozmawiałyśmy z moją przyjaciółką o naszych marzeniach. I jednym z nich było stworzenie przestrzeni, miejsca, w którym każdy człowiek mógłby poczuć się bezpiecznie, w pełni spokoju i wewnętrznej harmonii. Obie miałyśmy bardzo trudny czas dzieciństwa i bardzo chciałyśmy w przyszłości móc pomagać, zwłaszcza dzieciom. I po wielu latach to marzenie się spełniło. Pomimo wielu wyzwań, które były na mojej drodze, które często kładły mnie na kolana nie poddałam się i stworzyłam takie miejsce, gdzie zarówno dzieci i dorośli czują się zaopiekowani, a efekty naszej pracy są przez naszych Klientów bardzo dobrze oceniane.
Biofeedback jest techniką wspierającą samoregulację organizmu. Czy mogłabyś wyjaśnić naszym czytelniczkom, na czym dokładnie polega ta metoda i jak działa na poziomie neurofizjologicznym?
Biofeedback czyli informacja zwrotna o stanie psychofizjologicznym organizmu. W praktyce wygląda to tak, iż specjalistyczne narzędzie rozpoznaje w danej, określonej chwili w jakim stanie znajduje się Twój układ nerwowy. Czujnik mierzy poziom pobudzenia układu współczulnego, dzięki temu możemy określić czy jesteś zrelaksowana czy też pobudzona, skoncentrowana czy rozkojarzona, czy Twoje ciało odpoczywa czy też jednak nie.
Dlaczego ten pomiar jest taki ważny?
Ponieważ duża część ludzi w obecnym czasie nie ma kontaktu ze swoim ciałem, nie potrafimy określić czy nasze ciało odpoczywa i czuje się dobrze czy wręcz przeciwnie lub też po prostu często oszukujemy się … Co niestety przynosi w dłuższym czasie tragiczne skutki, ponieważ nie potrafimy się relaksować i odpoczywać, a nasz organizm odczuwa to tak , jakby poddany było permanentnie czynnikom stresogennym. A dodatkowo tzw. stres niestety towarzyszy nam w wielu aspektach naszego życia. Zbyt długotrwały może być przyczyną wielu schorzeń, przyczynia się do rozwoju zaburzeń psychicznych, zaburzeń lękowych i depresyjnych. Dlatego tak ważne jest, aby zadziałać prewencyjnie, budować naszą odporność psychiczną, aby w momencie, kiedy pojawią się trudne sytuacje umieć zareagować w odpowiedni sposób, umieć się regulować na poziomie fizycznym i mentalnym – czego nie możemy rozdzielać, bo jedno ma wpływ na drugie. W samoregulacji tkwi siła psychiczna człowieka. I tutaj z pomocą właśnie może przyjść m.in. Trening Biofeedback, który to opiera się na wykorzystaniu neuroplastyczności mózgu. Czyli, w bardzo dużym uproszczeniu – jeśli wykonujesz jakąś czynność lub stan po raz pierwszy to w Twoim mózgu powstaje nowe połączenie. Jeśli będziesz wykonywać regularnie i przez określony czas tę czynność lub stan to połączenie stanie się mocne i trwałe. Powstanie tzw. działanie nawykowe. Czyli załóżmy np. że nie umiesz się relaksować, kładziesz się i nadal masz gonitwę myśli, czujesz pobudzenie, masz problemy z zaśnięciem itp. Jeśli będziesz regularnie trenować naukę relaksu i wchodzenie w ten stan, czyli świadomie pracować i uczyć się tego, to po odpowiednim czasie jak położysz się znów, żeby odpocząć to Twoje ciało naturalnie wejdzie w ten stan bo będzie to dla niego już wyrobiony nawyk. Tylko, aby do tego doszło potrzebny jest czas i wykonanie pracy, czasami ciężkiej pracy ale gwarancja sukcesu jest na pewno.
Trening oddechu, zwłaszcza oparty na Metodzie Butejki, to jedno z głównych narzędzi, które stosujesz. Dlaczego właściwy oddech jest tak kluczowy dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego? Jakie korzyści płyną z nauki kontroli oddechu?
Każdy z nas oddycha i rzadko myślimy o tym czy oddychamy poprawnie… Ale niestety często tak jest, iż nie potrafimy oddychać we właściwy, zdrowy sposób . Oddychanie zwykle kojarzy się nam z wdechem i wydechem – cóż w tym trudnego, prawda? Tymczasem jest to dużo bardziej złożona czynność życiowa niż nam się wydaje. Odbywająca się w płucach wymiana gazowa umożliwia dostarczenie tlenu każdej żywej komórce. Tlen jest wykorzystywany do oddychania komórkowego. Ale to nie wszystko – ważny jest też sposób, w jaki oddychamy! A nie tylko, że oddychamy! Przykładów na to, jak regulacja i powrót do poprawnego oddechu zmienia życie mamy wśród naszych Klientów dużo. Mężczyzna ok.30tki, 2 lata po odwyku.Trafił do nas, ponieważ podczas wizyt w miejscach publicznych pojawiał się lęk i napady paniki. Po 2 tygodniach regularnych ćwiczeń pierwszy raz zapanował w miejscu publicznym nad atakiem paniki. Klientka, która osiągnęła spektakularne efekty w bardzo krótkim czasie.Funkcjonowała z objawami, które utrudniały jej życie, tj. duszności, ciężki oddech, ucisk i bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca, nadpobudliwość, często też uczucie zmęczenia pomimo 8 godzin snu. Miała ciągłe wrażenie, że brakuje jej powietrza. Według badań była zdrowa. Będąc w takim stanie trafiła do nas. Wizyty odbywały się raz w tygodniu, natomiast ona sama wykonywała sumiennie codziennie zalecone ćwiczenia oddechowe. Po około 2 tygodniach jej oddech stał się lżejszy, zmniejszyły się bóle w klatce piersiowej, pojawiła się wyraźna poprawa w samopoczuciu. Była spokojniejsza, wróciły siła i energia i w końcu miała czym oddychać. Kolejny przykład to np. mężczyzna, który miał problemy z bezsennością, nadpobudliwością, ciężki, świszczący oddech. Regularnie zażywał leki, które nie przynosiły oczekiwanego efektu. Już po tygodniu regularnych ćwiczeń oddechowych zniknął świszczący oddech. Następnie pojawiło się uczucie większego dotlenienia oraz spokoju. Podobnych przykładów jest wiele.
W swojej pracy kładziesz duży nacisk na techniki koncentracji i panowania nad stresem. Jakie konkretne techniki polecasz osobom, które zmagają się z chronicznym stresem lub problemami z koncentracją?
Połączenie Treningu Oddychania Metody Butejki, Treningu Mindfulness oraz Treningu Biofeedback może przynieść niesamowite korzyści, których doświadczyło już wiele osób korzystających z naszych metod.
Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, jak duże znaczenie ma samoregulacja emocjonalna w codziennym funkcjonowaniu. Jakie są Twoim zdaniem najważniejsze elementy skutecznej samoregulacji?
Samoregulacja to nic innego jak zdolność do utrzymania wewnętrznej stabilności niezależnie od zmian w otoczeniu. Tak jak już wspomniałam to źródło siły psychicznej człowieka. Brak samoregulacji ma negatywny wpływ na: emocje, objawy fizjologiczne, zachowanie, relacje, wyniki w pracy, szkole, sporcie itp. Istotne jest to, że możemy ją trenować. Daniel Goleman – psycholog, autor „Inteligencji emocjonalnej” wskazał wręcz na konieczność trenowania naszych emocji, naukę samoregulacji, co może pomóc w wielu obszarach życia. Trening czyni mistrza i tak też jest w przypadku treningu samoregulacji.
Czyli ważne, aby był systematyczny i przez odpowiedni okres czasu…
Tak. Niezmiernie ważna w tym procesie jest też umiejętność poprawnego oddychania, która pozwala na kontrolowanie pobudzenia układu nerwowego, ale też umożliwia odpowiednie dotlenienie. Brak umiejętności kontrolowania oddechu powoduje, że podczas sytuacji stresowej oddychasz górną częścią klatki piersiowej, co uruchamia w organizmie reakcję „walcz albo uciekaj”, która podnosi poziom stresu i sprawia , że oddech się spłyca, przyspiesza, zmniejsza się dotlenienie organizmu. Układ współczulny przy pomocy hormonów stresu: adrenaliny i noradrenaliny, mobilizuje nasz system mięśniowy – krew odpływa z głowy do mięśni, mięsnie muszą być gotowe do walki albo ucieczki…I właśnie, czy aby na pewno muszą być gotowe do ucieczki? Czy czasem nie reagujemy nadmiernie i nieadekwatnie do stresora? Niestety często właśnie tak jest. A kiedy reakcja stresowa pojawia się bez powodu lub jest nieadekwatna do bodźca pojawić się może lęk, nerwica, paranoja itp. Wówczas też układ fizjologiczny jest uaktywniany przez samo myślenie o stresorach. Mówiąc słowami Gabora Mate: „A jeśli komuś przez długie miesiące wywracają się wnętrzności z powodu lęku, złości czy napięcia, spowodowanych problemami emocjonalnymi, to ma duże szanse, że doprowadzi się do choroby.” Dlatego tak ważna jest umiejętność samoregulacji, aby nie doprowadzić do tego stanu. Trening Biofeedback pomaga rozpoznać nasze wzorce zachowań i nauczyć się je regulować.
Jednym z urządzeń, które promujesz w swoim centrum, jest Biofeedback Verim. Czym dokładnie jest to urządzenie i jak działa? W jaki sposób wspiera proces treningu samoregulacji?
Trening Biofeedback Verim to połączenie przyjemnego z pożytecznym. Jeśli spróbujesz treningu na Biofeedback Verim na pewno Ci się spodoba. To jest jak zabawa, jak gra komputerowa, gdzie zamiast sterować myszką sterujesz mentalnie grą. Zawsze budzi pozytywne emocje, a czasami wręcz zachwyt i ekscytację. Podczas treningu uczysz się regulować m.in. procesy fizjologiczne organizmu, a tym samym wpływać na swój stan emocjonalny. Następuje świadoma samoregulacja. Efektem tego jest zmniejszenie poziomu stresu, lęku, poprawa koncentracji. Uczysz się kontroli nad reakcjami, panowania nad emocjami, dzięki czemu uzyskujesz harmonię ciała i umysłu. Często obserwowana jest poprawa relacji społecznych oraz wzrost poziomu samooceny.
Dla kogo Biofeedback Verim może być szczególnie przydatny? Czy jest ono przeznaczone tylko dla profesjonalistów, takich jak psychologowie, terapeuci i trenerzy, czy również dla indywidualnych użytkowników, którzy chcieliby pracować nad swoją samoregulacją w domu?
Verim to narzędzie, które używane jest zarówno przez specjalistów jak i osoby prywatne. Również wielu sportowców oraz Trenerów sportowych wykorzystuje Verim, aby zwiększyć poziom koncentracji. Jest to narzędzie bardzo intuicyjne, łatwe w obsłudze. Bardzo duża grupa korzystających to dzieci.
Czy widzisz zastosowanie technologii biofeedback w instytucjach takich jak szkoły, policja czy wojsko? W jaki sposób urządzenia takie jak Biofeedback Verim mogłyby wspierać pracę nauczycieli, funkcjonariuszy czy służb mundurowych w radzeniu sobie ze stresem i poprawą koncentracji?
Trening Biofeedback od niedawna jest powszechnie stosowany w szkołach, przedszkolach, poradniach, ośrodkach szkolno-wychowawczych, klubach sportowych. Verim w Polsce jest wykorzystywany już w ok. 200 placówkach wyżej wspomnianych. Szkoły obecnie są naszą największą grupą odbiorców, która z dnia na dzień się powiększa. Trening Biofeedback służbom mundurowym, funkcjonariuszom wręcz zaleciłabym na receptę. Wszędzie tam, gdzie człowiek narażony jest na niekorzystne, niezależne czynniki zewnętrzne, stresogenne powinna być możliwość nauczenia się samoregulacji, aby nie dopuścić do często tragicznych skutków wypalenia, przemęczenia. Do tego w tych zawodach, czy też pełnionych funkcjach niezmiernie ważny jest czysty umysł, szybkość i klarowność podejmowania decyzji, co też można wypracować dzięki treningom.
Jakie są najczęstsze wyzwania, z którymi spotykają się Twoi klienci w trakcie treningów biofeedbacku? Czy można zaobserwować typowe problemy, które pomagasz im rozwiązać?
Najczęściej odwiedzają nas Klienci, którzy czują, że stres niekorzystnie wpływa na ich życie osobiste, zawodowe oraz zdrowie. Są przemęczeni, nadpobudliwi, męczy ich bezsenność, pojawiają się stany lękowe, depresyjne. Inna grupa Klientów to Ci bardzo świadomi, którzy chcą się rozwijać, mieć lepsze wyniki w pracy, sporcie, szkole i wiedzą, że proponowane przez nas metody są skuteczne.
Jakie są Twoje plany na rozwój Centrum Biofeedback Endless Mind?
Właśnie powstaje nowy projekt Balance Room by Endless Mind – przestrzeń, w której jak zagościsz to nie będziesz chciała jej opuścić. Obecnie w naszym gabinecie we Wrocławiu mamy bardzo przyjazną przestrzeń, gdzie często od Klientów słyszę zarówno ja jak i moi Trenerzy, że chętnie zostaliby dłużej, a dzieci nie mogą doczekać się swoich cotygodniowych zajęć. Nowa przestrzeń będzie wyjątkowa. Będą zgromadzone tam najnowsze światowe osiągnięcia techniki w zakresie redukcji stresu, a jednocześnie będziesz czuła się tam jak w baśniowym świecie leżąc np. na łóżku wodnym lub wibracyjnym i spoglądając w gwiaździste niebo albo kołysząc się wśród zieleni, cudownych zapachów i dźwięków. To tylko niewielki ułamek tego czego tam doświadczysz . Takiego miejsca na pewno nie ma w Polsce. Mogę Ci zagwarantować, że po wyjściu będziesz czuła taki stan błogości, jakiego być może jeszcze nigdy nie doświadczyłaś. Otwarcie już pod koniec listopada we Wrocławiu, więc serdecznie zapraszam.
Cudownie. Nie mogę się doczekać. Trzymam kciuki za nowy projekt i Twoje dalsze sukcesy.
Rozmawiała: Ilona Adamska
Monika Madej – Coach, Trener Biofeedback EEG II stopnia, Trener Biofeedback Verim, Trener Oddechu Metody Butejki, Praktyk Mindfulness, podążająca w nurcie Psychologii Pozytywnej. Autorka programu „STOP STRES”, realizowanego w prywatnych firmach i instytucjach publicznych. Prowadząca warsztaty z zakresu Treningu Biofeedback i Świadomego Oddychania oraz szkolenia z zakresu wykorzystania metody Biofeedback Verim, redukcji stresu. Właścicielka Centrum Biofeedback Endless Mind.
