W świecie współczesnego biznesu, zdominowanego przez wysokie tempo, nieustanną rywalizację i presję osiągania wyników, umiejętność asertywnego komunikowania się oraz stawiania granic nie jest luksusem – to konieczność. Dla kobiet prowadzących własną działalność gospodarczą, pełniących funkcje zarządcze lub pracujących na wysokich stanowiskach menedżerskich, asertywność stanowi jedno z najważniejszych narzędzi ochrony swojej tożsamości zawodowej, dbałości o dobrostan psychiczny oraz budowania zdrowych, partnerskich relacji w środowisku zawodowym.
Asertywność – czym właściwie jest?
Asertywność nie oznacza agresji, krzykliwości ani bezkompromisowego egocentryzmu. To umiejętność wyrażania własnych myśli, emocji i potrzeb w sposób bezpośredni, szczery i szanujący granice innych. Kobieta asertywna potrafi powiedzieć „nie”, kiedy sytuacja tego wymaga, ale również umie przyjąć konstruktywną krytykę, wyrazić prośbę, wyznaczyć priorytety i komunikować się z otoczeniem w sposób klarowny i świadomy.
W kontekście biznesowym oznacza to gotowość do bronienia swojego stanowiska, negocjowania warunków współpracy, odmawiania projektów, które nie przynoszą wartości, oraz reagowania w sytuacjach nadużyć, mobbingu czy manipulacji.
Dlaczego kobiety w biznesie często mają trudność ze stawianiem granic?
Wiele kobiet wychowywanych było w duchu „bycia miłą”, „nie sprawiania kłopotów” czy „stawiania potrzeb innych ponad własne”. Te schematy przenoszą się następnie do życia zawodowego. Kobiety częściej niż mężczyźni doświadczają tzw. „syndromu grzecznej dziewczynki”, który skutkuje nadmiernym przeciążeniem obowiązkami, trudnością w egzekwowaniu warunków współpracy i obniżoną samooceną.
Zbyt częste przyzwalanie na przekraczanie własnych granic może prowadzić do wypalenia zawodowego, frustracji, a w skrajnych przypadkach – do utraty kontroli nad własnym życiem zawodowym. Tymczasem skuteczna liderka musi znać wartość swojego czasu, kompetencji i energii.
Granice – akt odwagi, nie egoizmu
Stawianie granic w biznesie to nie akt egoizmu, lecz akt odpowiedzialności – za siebie, swoją firmę, zespół i klientów. Granice chronią to, co najcenniejsze: czas, zdrowie psychiczne, reputację i wartości. Dają jasny sygnał: „Znam swoją wartość i wiem, na co się godzę, a na co nie”. Dzięki nim możemy pracować efektywniej, unikając chaosu i przeciążenia.
Granice dotyczą wielu aspektów: czasu pracy, dostępności (np. nieodpisywanie na e-maile po godzinach), zakresu obowiązków, relacji ze współpracownikami, a także warunków finansowych czy terminów projektów. Kobieta biznesu, która świadomie wyznacza granice, jest postrzegana jako profesjonalistka, a nie osoba „problematyczna” – wbrew obiegowym mitom.
Jak rozwijać asertywność?
Rozwijanie asertywności to proces, który wymaga uważności, refleksji i konsekwencji. Oto kilka kluczowych kroków:
- Samoświadomość. Zastanów się, w jakich sytuacjach trudno Ci powiedzieć „nie”, kiedy czujesz dyskomfort, ale milczysz, kiedy czujesz się wykorzystywana. To pierwszy krok do zmiany.
- Wyznaczanie jasnych zasad. Ustal własne „reguły gry” – co jest dla Ciebie akceptowalne w relacjach zawodowych, a co nie. Komunikuj te zasady otwarcie, bez lęku.
- Trening komunikacji. Ćwicz formułowanie jasnych, stanowczych, ale uprzejmych komunikatów. Unikaj tłumaczenia się, usprawiedliwiania, nadmiernego przepraszania.
- Otaczaj się wspierającymi ludźmi. Asertywność rośnie w zdrowym środowisku. Wybieraj do współpracy osoby, które szanują Twoje granice i wspierają Twoją postawę.
- Praca z coachem lub terapeutą. Jeśli temat granic wywołuje u Ciebie silny lęk lub poczucie winy, warto sięgnąć po wsparcie specjalisty.
Asertywna kobieta to silna kobieta
Kobieta, która potrafi wyznaczać granice, nie tylko chroni siebie, ale staje się wzorem do naśladowania. Buduje autorytet, wzmacnia swoją pozycję w biznesie i inspiruje inne kobiety do działania w zgodzie ze sobą. W świecie, który często nagradza konformizm i uległość, prawdziwą odwagą jest powiedzieć „dość” tam, gdzie inni wolą milczeć.
Niech asertywność stanie się nie tylko narzędziem komunikacji, ale również wyrazem szacunku do samej siebie. Bo prawdziwa siła kobiety w biznesie nie leży w ilości realizowanych projektów, lecz w jakości decyzji, które podejmuje – świadomie, z odwagą i w zgodzie ze swoimi wartościami.
Ilona Adamska – redaktor naczelna Lwic Biznesu, filozof, etyk
